Zasadą jest, że od momentu zawarcia małżeństwa pomiędzy świeżymi małżonkami powstaje ustrój wspólności majątkowej. Oznacza to, że większość składników majątkowych nabytych po ślubie są składnikami wspólnymi w stosunku 1 do 1. Większość – bo nie wszystkie, są bowiem od tego wyjątki jak np. darowizny do majątku osobistego.
Również od zasady powstania wspólności majątkowej są odstępstwa – małżonkowie mogą bowiem ustanowić pomiędzy sobą inny system, np. zupełnej rozdzielności majątkowej. Mogą to zrobić zarówno przed ślubem, jak i po. Są to tzw. Intercyzy. Mogą również rozszerzyć wspólność o elementy, które normalnie do wspólnego majątku nie wchodzą.
Ustawowa wspólność trwa do momentu prawomocnego zakończenia małżeństwa czyli do uprawomocnienia się orzeczenia rozwodowego pierwszej lub drugiej instancji.
Co jednak w sytuacji, gdy jeden z małżonków chce rozdzielności jeszcze w trakcie trwania małżeństwa, a drugi nie wyraża na to zgody?
W JAKI SPOSÓB?
Małżonek może złożyć pozew o ustanowienie rozdzielności przez Sąd z wybraną przez niego datą, tj. tzw. datą wsteczną. Uznając powództwo za zasadne, sąd wydaje wyrok ustanawiający rozdzielność majątkową między małżonkami z dniem oznaczonym w wyroku. Co do zasady będzie to najwcześniej dzień wniesienia pozwu. Jednakże, sąd w wyjątkowych wypadkach może ustanowić między małżonkami ustrój rozdzielności majątkowej z dniem wcześniejszym niż dzień złożenia pozwu. Nad takim rozwiązaniem mogą zastanawiać się osoby pozostające w długotrwałej separacji faktycznej lub pragnące uchronić partnera przed konsekwencjami zaciągniętych zobowiązań.
Ustanowienie rozdzielności przez Sąd jest skuteczne również wobec osób trzecich. Taka osoba nie może prowadzić i wszczynać egzekucji przeciwko małżonkowi dłużnika.
Powództwo składa się do Sądu Rejonowego właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania małżonków. W momencie publikacji artykułu opłata wynosi 200 zł.
PODSTAWY POWÓDZTWA?
Istotnym jest, że sąd nie ustanowi rozdzielności wyłącznie w oparciu o twierdzenia i widzimisię powoda. Podstawowym warunkiem uwzględnienia przez sąd powództwa o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami jest wystąpienie ważnych powodów. Przepisy prawa nie definiują tego pojęcia. W praktyce za ważne powody uznaje się wystąpienie w danym małżeństwie okoliczności, które uniemożliwiają dalsze pozostawanie we wspólności majątkowej bez naruszenia interesów jednego z małżonków i założonej przez niego rodziny oraz prowadzących do sytuacji sprzecznych z zasadami współżycia społecznego.
Ustanowienie rozdzielności z datą sprzed wniesienia powództwa jest jeszcze bardziej utrudnione i może być uzasadnione jedynie w wyjątkowych przypadkach. Takimi przypadkami jest długotrwała separacja lub nieracjonalne gospodarowanie majątkiem przez jednego z małżonków.
Zwykle nawet najmniejsza współpraca pomiędzy małżonkami w zakresie wspólnego majątku (np. troska o spłata kredytu, rachunków za dom itd.) niweczy całe powództwo.
Podstawą oddalenia powództwa może być również naruszenie przez powoda zasad współżycia w trakcie małżeństwa – przykładowo małżonek, który jest winny rozpadu małżeństwa teraz domaga się rozdzielności z datą sprzed rozwodu. Nie jest to akceptowalne.
Każda sytuacja jest inna, każda będzie rozpoznawana przez sąd na własny sposób.
Należy podkreślić, że zarówno rozdzielność majątkowa ustalona przez sąd jak i intercyza nie powodują automatycznego wyłączenia od dziedziczenia po sobie małżonków. Małżonkowie w dalszym ciągu po sobie dziedziczą, jednak zmianie ulega skład dziedziczonego majątku. Nie dziedziczą oni z połowy majątku wspólnego małżeńskiego, a z całości majątku osobistego zmarłego małżonka. Dokumentem, na podstawie którego możemy wyłączyć małżonka od dziedziczenia jest testament.
Adwokat Łódź Zgierz – sprawy rodzinne, sprawy cywilne
Kancelaria adwokacka Damiana Grabarskiego prowadzi tego rodzaju postępowania. Na spotkaniu z klientem omawiane są szczegóły sprawy, ze wskazaniem jakie dokumenty i czynności są wymagane dla prawidłowego przebiegu sprawy.
SPRAWY RODZINNE, SPRAWY SPADKOWE, ROZDZIELNOŚĆ MAŁŻEŃSKA, SĄD REJONOWY W ZGIERZU